"Volcker Anı" Nedir?

Mülkiye'de "Türkiye Ekonomisi" dersinin final sınavındayız; yanlış hatırlamıyorsam 70 puanlık tek bir soru, kalan 30 puanlık dilimde de küçük küçük 5'er puanlık sorularla da diğer bilgilerimiz ölçülmek isteniyordu.

O küçük 5 puanlık sorulardan biri de "Paul Volcker kimdir?" idi.

Paul Volcker Kimdir?

Paul Volcker 1979-1987 arası ABD Merkez Bankası Fed'e başkanlık yaptı.

Paul Volcker, 2008 krizi sonrasında da yeniden sahne almıştır. Obama yönetiminde de krizden çıkış için katkılar verdi. ABD'de ticari bankaların yatırım bankacılığı alanında bazı mali yatırımlar yapamamaları ve fon kullanamamalarına dair kuralları Volcker önerdi ve buna "Volcker kuralı" denildi.

Volcker Anı Nedir?

Yıl 2022; ABD'de ve dünyada ekonomi çevreleri "Paul Volcker anı"nı konuşuyor.

1973'teki enerji krizi sırasında enflasyon 1974'te %12'ye kadar tırmanıp 1976'da %5'e gerileyen ABD'de, 1979'daki ikinci enerji krizi sırasında, Mart 1980'de %14.6'ya kadar çıkmıştı.

Paul Volcker, Ağustos 1979'da göreve geldiğinde enflasyon %12'lere çıkmıştı. Volcker, Fed'in politika faizi olan Fed Funds oranını 10 puanlık artışla 1981'e gelindiğinde %19'a kadar yükseltmişti. Enflasyon 'ezilirken' durgunluğa giren ABD ekonomisinde işsizlik oranı da %5-7.5 bandından 1983'te %10'lara fırlamıştı. Ağustos 1983'e gelindiğinde ise enflasyon %2.4'e kadar gerilemişti.

'Enflasyonu ezmek' tanımı yapılacaksa, Volcker bu konuda efsane olmuştur; eleştirildi, hatta protesto edildi.

Neden Bugün Volcker Anı konuşuluyor?

ABD'nin eski Hazine Bakanı iktisatçı Lawrence Summers ile birlikte iki iktisatçı, Marijn A. Bolhuis ve Judd N. L. Cramer haziran başında yayımladıkları makalede, ABD'deki bugünkü enflasyonun 1980'lerdeki enflasyona yakın seyrettiğini savundular ve Volcker tarzı bir ölçekte parasal sıkılaştırmanın gerekeceğini savundular. Makalelerinde, bugünün harcama kalıplarını uygulayarak 80'lerdeki tarihsel enflasyon serileri yeniden hesaplamak suretiyle bu kanıya vardılar. 

Bu hesaplama ile o günlerde yüzde 13.6 olarak hesaplanan çekirdek enflasyonun aslında yüzde 9.1 olduğunu bulmuşlar. Bugünkü çekirdek enflasyonun da yüzde 6.2 oranında olduğu hesaba katılırsa bugün de benzer bir agresif sıkılaştırmaya ihtiyaç olduğunu vurguluyorlar.

Eski Fed Başkanı ve bugünün ABD Hazine Bakanı olan Janet Yellen ise bir süre önce resmi söylemde ifade edilen "enflasyonun geçici olduğu" vurgusunun hatalı olduğunu ve yüzde 8'lik bir enflasyonun kabule edilemez olduğunu söylüyor.

Fed'in faiz patikasına dair tahminlerde ise yüzde 2.50 seviyesi öngörülüyordu. Oysa 'nötr seviyeye getirme' söylemine bakılırsa yüzde 4'lere çekilmesi gerekiyor. "Volcker anı" ise çok daha yukarıda bir seviye demek.

Özetle, ABD'de enflasyon toplumsal ve siyasi gündemin ana konusu ve giderek daha sert bir sıkılaşmanın yolda olduğu aşikar. 

"Volcker anı" hiç de uzak olmayabilir.

Yazar Hakkında

İlker ZORLU, dünya çapındaki markaların finansal analizlerini, planlamasını ve yatırım dönüşümlerini artırmalarına yardımcı olan bir finansal danışmandır, yazar ve konuşmacıdır.

Finans Uzmanlığı konusunda 18 yıllık uluslararası deneyime sahiptir. Haziran 2012'de ABD, Boston'daki Northeastern Üniversitesi'nden (2013'te Bloomberg/Businessweek tarafından en iyi 25. ABD işletme okulu) ve Lyon, Fransa'daki CEFAM International Business School'dan 5 yıllık çift diploma eğitim programından mezun olmuştur.